Bron: a.a.a.p.

“Luchtbescherming”, voor wie?

Bron:   Radencommunisme : Marxistisch maandschrift voor zelfstandige klassebeweging, nr. 4, 1938 / Groep van Internationale Communisten. – Bron originelen: i.i.s.g. , Amsterdam, Collectie Henk Canne Meijer. – Getranscribeerd en uitgegeven voor Rätekommunismus , met medewerking van de Association Archives Antonie Pannekoek.

Er is onder de arbeiders nogal eens verschil van mening over de vraag, of ze wel of niet moeten meedoen aan luchtbeschermingsoefeningen. En ten gevolge daarvan kan het gebeuren, dat de één bij een verduisteringsproef op het dak zit met een emmertje zand en een kolenschop, vanwege de brandbommen, terwijl de ander op hetzelfde ogenblik alle lichten in huis aandraait en de gordijnen opentrekt.

Om nu het nut en de zegen van “luchtbescherming” goed te begrijpen, hadden de laatsten maar eens naar de "Lubeta” (luchtbeschermingstentoonstelling te Amsterdam) (*) moeten gaan.

Daar konden ze zich gratis laten bekeren tot geestdriftige verduisteraars.

Je ziet er bijvoorbeeld een rijtje foto's, waarop een zogenaamde opruimingsploeg bezig is zich te oefenen in het opredderen van puinbrokken op het terrein van de chemische fabriek van meneer Ketjen (**), aan de overkant van het IJ. Meneer Ketjen heeft zich, sinds zijn mislukte speculatie in koperpyriet hem een loods kostte plus nog veel meer vernielingen, erg tot dit soort van oefeningen aangetrokken gevoeld en heeft dan ook welwillend de ruïne afgestaan om hem te laten opruimen. Om het zaakje te laten onderscheiden van gewone onbetaalde arbeid, hebben de opruimers een stalen helm op het hoofd. Maar je ziet op de foto’s dat ze net zo erg zweten als doodgewone slopers.

Dan is het ook erg leerzaam, als je eens gaat kijken bij de stands waar gasmaskers, schuilkelders, enz., op een schilderachtige manier zijn tentoongesteld.

Schone jongelingen met geplakte scheidingen en fluweelzachte stemmetjes zullen je dan vertellen, dat hun fabriek zo’n masker of kelder levert voor een paar handjesvol geld. En als je dan vraagt, of je zo’n ding op afbetaling kunt krijgen, dan schrikt hij werkelijk.

Redactionele aantekeningen

*) “Op 1 november 1938 werd het Commando Luchtverdediging ingesteld. Het toenemende oorlogsgevaar dat de Duitse activiteiten in Tsjechoslowakije hadden aangetoond, zorgde voor een stroomversnelling van de oorlogsvoorbereidingen. Eind september hadden de parate Nederlandse grensbataljons hun stellingen aan de grens ingenomen. Na het akkoord van München verkoelde de situatie weer enigszins en konden de grenstroepen weer terugkeren naar hun vredesstandplaatsen. Tot aan november 1938 bestond de Nederlandse luchtverdediging uit enkele jachtvliegers, dertien moderne en dertien verouderde batterijen luchtdoelgeschut, waarvan slechts drie batterijen gevechtsklaar waren. De luchtafweer was hiermee zo goed als weerloos. In de eerste weken van november kon de Nederlandse bevolking de tentoonstelling Lubeta bezoeken in het voormalige Tesselschade ziekenhuis. In deze tentoonstelling kon het publiek aanschouwen hoe de luchtbeschermingsdienst organisatorisch in elkaar stak.” (Oorlog! Kunst en kinderen eerst! : Het Nederlandse kunstbeschermingsbeleid in tijden van oorlog en oorlogsdreiging  / Vincent E. Brink, 2019).

**) Ketjen .

Compiled by Vico, 5 September 2021