| Home | Contact | Links | ||
|
||
|
||
|
Harald Andersen-Harild Se også: Mod Strømmen, 1930; Andersen-Harild, Harald Jr. |
Marxistisk Arbejder Politik, 1931-1936Marxistisk Arbejder Politik : Organ for Raadskommunismen. – København : Udg. af Gruppe Internationale Kommunister, 1931-1936 Adresse 1936: Fenmarksgade 43, St. tv. København N. da | nl | Andersen-Harild, HaraldKilde: Leksikon for det 21. århundrede Harald Andersen-Harild Senior (født Peter Harald Andersen 1882-1956) og Junior (født Harald Peter Andersen, 1906-1980) danske rådskommunister, fritænkere og deltagere i modstandskampen. Andersen-Harild Senior, hvis far oprindeligt kom fra Jylland, var født og opvokset i Hannover, hvor han stiftede familie og arbejdede som snedker. Som del af den socialistiske venstrefløj søgte Senior efter Første Verdenskrig fra Socialdemokratiet (s.p.d.) til det Uafhængige Socialdemokrati (u.s.p.d.) og derfra til det Kommunistiske Parti (k.p.d.). Efter k.p.d.’s mislykkede martsaktion i 1921 fattede Senior sympati for den rådskommunistiske bevægelse omkring det Kommunistiske Arbejderparti (k.a.p.d.), men nåede ikke at bryde organisatorisk med kommunistpartiet inden hele familien blev udvist som uønskede udlændinge til Danmark – familien havde kun ringe tilknytning til landet. Ingen i familien kunne på det tidspunkt tale dansk. I Danmark blev Andersen-Harilds aktive i d.k.p. Ideologisk følte de sig dog stadig tilknyttet den rådskommunistiske bevægelse i Tyskland og Holland, som ikke havde nogen organisatorisk pendant i Danmark. d.k.p. ekskluderede Andersen-Harilds i 1923 – da var de begyndt at kunne give udtryk for deres synspunkter på dansk. I København opgav Senior jobbet som snedker og købte i løbet af 1920’erne en aviskiosk på Jagtvej ved Nørrebro Runddel. Junior blev kontorelev, og grundlagde i begyndelsen af 1930’erne en sprogskole og oversættelsesbureau. Efter krigen opnåede han ansættelse på Københavns Teknikum, hvor han underviste i tysk. I tiden op til Anden Verdenskrig forsøgte Andersen-Harilds sig med stiftelsen af bevægelser og udgivelsesvirksomhed, der afspejlede deres rådskommunistiske synspunkter. Deres samfundskritik havde som grundlag, at kapitalen skulle vige for rådsdemokrati, nationen for menneskeheden, de nationale sprog for et plansprog, religionen for ateisme, ægteskabet for selvbestemt kærlighed. Konsekvensen var den totale samfunds- og nationsundergravning i borgerskabets og specielt nazisternes øjne. Ved siden af rådskommunistiske grupper under forskellige navne, f.eks. Gruppe Internationale Kommunister 1930-1932, og en militærnægterforening var A.-H.s i 1924-1925 med til at stifte og derefter hovedaktivister i Arbejdernes Fritænkerforbund (a.f.f.), som stifterne håbede, ville kunne efterligne succesen, som fritænkerorganisationer havde i Weimar-Tyskland. Et tilløb, som de ønskede sig det, opnåede grupperne omkring Andersen-Harilds ikke; for d.k.p. at se gik det dog alt for godt. 1930-1932 iværksatte d.k.p. med Aksel Larsen i spidsen en veritabel karaktermordskampagne. A.-H.s blev bl.a. hængt ud som politispioner i Arbejderbladet, hvilket specielt må have truffet Senior økonomisk hårdt, idet han havde oprettet et forlag, der specialiserede sig i at udgive og importere venstreradikal litteratur. d.k.p. tog også initiativ til at oprette et alternativt fritænkerforbund, Proletarisk Fritænkerforbund. A.–H.s søgte et samarbejde med Kommunistisk Arbejder- og Husmandsbevægelse i 1923, men blev afvist af k.a.h.b. I samtlige år efter deres udvisning opretholdt de kontakt med rådskommunistiske organisationer især i Tyskland. Bl.a. bidrog de hyppigt til ugebladet Kommunistische Arbeiter-Zeitung. Flere artikler var i øvrigt skrevet på dansk. En anden vigtig kontakt var fritænkerorganisationerne. Efter Nazisternes magtovertagelse i Tyskland i 1933 arbejdede A.H.s for at hjælpe deres forfulgte kammerater i Tyskland. Junior foretog flere rejser som kurer til Nazityskland, i 1933 boede han i flere måneder i Tyskland, hvor han bl.a. deltog i arbejdet med at udgive et duplikeret illegalt blad med skiftende navne. Familiens adresse i København blev et vigtigt tilflugtssted for flygtede tyske rådskommunister. I forbindelse med hjælpearbejdet knyttede Junior et venskab til den marxistiske teoretiker Karl Korsch. Under besættelsen deltog A.-H.s i modstandskampen, hvorfor Senior måtte flygte til Sverige. Danmarks Frihedsråd holdt stiftende møde den 16. september 1943 i A.-H. Juniors lejlighed på Nørrebrogade. Efter krigen forsøgte A.-H.s at genoprette deres internationale forbindelser til den rådskommunistiske bevægelse og fritænkerbevægelsen, som var gået tabt under krigen. Men rådskommunismens historie var stort set afsluttet; Junior fulgte dog nøje med i udviklingen på den alternative venstrefløj i Tyskland og korresponderede med enkelte af disse organisationer. I slutningen af 1960’erne blev Junior medlem af v.s., men forlod partiet igen i 1971. Det sidste årti af sit liv korresponderede Junior med Förbundet Arbetarmakt i Sverige. J.W. Danmarks Frihedsraad opstod i Dag for to Aar siden i en Dagligstue paa Nørrebro. Sproglærer Harild fortæller…, interview i Berlingske Tidende, d. 16. september 1945. Harald Andersen-Harild Senior (geboren Peter Harald Andersen 1882-1956) en Junior (geboren Harald Peter Andersen, 1906-1980) Deense radencommunisten, vrijdenkers en deelnemers aan de verzetsstrijd. Andersen-Harild Senior, wiens vader oorspronkelijk uit Jutland kwam, werd geboren en getogen in Hannover, waar hij een gezin stichtte en werkte als timmerman. Als onderdeel van Socialistisch Links ging Senior na de Eerste Wereldoorlog van de sociaaldemocratie (s.p.d.) naar de onafhankelijke sociaaldemocratie (u.s.p.d.) en vandaar naar de Communistische Partij (k.p.d.). Nadat de mislukte Maart-akties van de k.p.d. in 1921 faalde, vatte Senior sympathie op voor de radencommunistische beweging rond de Communistische Arbeiderspartij (k.a.p.d.), maar slaagde er niet in om organisatorisch met de Communistische Partij te breken voordat het hele gezin als ongewenste buitenlanders naar Denemarken werd verbannen – het gezin had weinig contact met het land. Niemand in de familie sprak toen Deens. In Denemarken werd Andersen-Harild actief in d.k.p. Ideologisch gezien voelden ze zich echter nog steeds verbonden met de radencommunistische beweging in Duitsland en Nederland, die geen organisatorische tegenhanger hadden in Denemarken. d.k.p. sloot Andersen-Harilds uit in 1923 – toen begonnen ze hun mening in het Deens uit te drukken. In Kopenhagen gaf Senior zijn baan op als timmerman en kocht in de jaren twintig een kiosk in Jagtvej bij Nørrebro Runddel. Junior werd kantoorklerk en richtte begin jaren dertig een talenschool en een vertaalbureau op. Na de oorlog kreeg hij een baan bij de Technische Universiteit van Kopenhagen, waar hij Duits doceerde. In de periode tot de Tweede Wereldoorlog probeerde Andersen-Harilds bewegingen en uitgeefactiviteiten op te zetten die de radencommunistische opvattingen weerspiegelden. Hun sociale kritiek was gebaseerd op het feit dat kapitaal plaats moest maken voor radendemocratie, naties voor de mensheid, de nationale talen voor een plantaal, de religie voor atheïsme, het huwelijk voor zelfbepaalde liefde. Het gevolg was de totale sociale en nationale subversie in de ogen van de bourgeoisie en vooral van de nazi’s. Naast radencommunistische groepen onder verschillende namen, zoals Groep van Internationale Communisten 1930-1932, en een militaire vluchtelingenassociatie, waarvoor A.-H. in 1924-1925 hielpen bij de oprichting en vervolgens waren zij de belangrijkste activisten van de Arbeidersbevrijdingsunie (a.f.f.), waarvan de oprichters hoopten dat ze het succes van vrijdenkersorganisaties in Weimar, Duitsland zouden kunnen navolgen. Een aanpak waarin de groepen rondom Andersen-Harild niet slaagden; voor de d.k.p. gin het hen echter te goed. In 1930-1932 startte de d.k.p. een ware campagne van karaktermoord met Aksel Larsen. A.-H. werd o.a. opgehangen terwijl de politie in het Arbejderbladet spioneert, wat financieel zwaar moet zijn geweest, omdat ze een uitgeverij hadden opgezet die zich specialiseert in het publiceren en importeren van linksradicale literatuur. De d.k.p. nam ook het initiatief om een alternatieve vrijdenkersvereniging op te richten, de Proletarische Vrijdenkersbond. A.-H.’s probeerde te komen tot een samenwerking met de Communistische Arbeiders- en Boerenbeweging in 1923, maar werd afgewezen door het k.a.h.b. In alle jaren na hun uitzetting hielden ze contact met plaatselijke communistische organisaties, vooral in Duitsland. Onder andere hebben ze vaak bijgedragen aan het wekelijkse Kommunistische Arbeiter-Zeitung. Meer artikelen werden in het Deens geschreven. Een ander belangrijk contact bestond uit de vrijdenkersorganisaties. Na de machtsovername door de nazi’s in Duitsland in 1933 werkten de A.H.’s om hun vervolgde kameraden in Duitsland te helpen. Junior maakte verschillende reizen als koerier naar Nazi-Duitsland, in 1933 woonde hij enkele maanden in Duitsland, waar hij onder andere deelnam aan het werk van het publiceren van een duplicaat illegaal tijdschrift met wisselende namen. Het adres van de familie in Kopenhagen werd een belangrijk toevluchtsoord voor vluchtende Duitse radencommunisten. Door de hulpverlening raakte Junior bevriend met de marxistische theoreticus Karl Korsch. Tijdens de bezetting nam A.-H. deel aan de verzetsstrijd, waardoor Senior moest vluchten naar Zweden. De Deense Vrijheidsraad heeft op 16 september 1943 bij A.-H. een stichtingsvergadering gehouden in Juniors appartement in Nørrebrogade. Na de oorlog probeerde A.-H. zijn internationale betrekkingen te herstellen met de radencommunistische beweging en de vrijdenkersbeweging die tijdens de oorlog verloren waren gegaan. Maar de geschiedenis van het radencommunisme was grotendeels beëindigd; Junior volgde de ontwikkeling van alternatief-links in Duitsland op de voet en correspondeerde met enkele van zulke organisaties. Eind jaren zestig werd Junior lid van de v.s., maar verliet de partij in 1971. Het laatste decennium van zijn leven kwam Junior in contact met Förbundet Arbetarmakt in Zweden. J.W. © Allthough the Communist Left in general abstained from claiming copyrights or rights on “intellectuel property”, some publications on this site might be copyrighted; if they are, their use is free for personal consultation only. Non-copyrighted material, provided for non-commercial use only, can be freely distributed. Including a reference to this source is appreciated, as well as a notification. As for commercial use, please contact us. Compiled by Vico, 21 May 2019 |
|
(Personal archive)